Ngôi nhà chung của tuổi thơ vùng mỏ được đón thế hệ các em học sinh đầu tiên đến sinh hoạt và học tập vào ngày 19/5/1992, lúc đó với Quảng Ninh, Cung văn hóa thiếu nhi là một trong những công trình văn hóa đẹp nhất, nơi thường xuyên được đón các đoàn khách trong nước và quốc tế đến thăm quan, học tập, giao lưu, là niềm tự hào của thiếu nhi vùng mỏ.
Từ 17/7/2009, theo quyết định số 2216/QĐ-UBND của UBND tỉnh về chuyển giao Cung Văn hóa thiếu nhi Quảng Ninh từ trực thuộc UBND nhân dân thành phố Hạ Long về trực thuộc Tỉnh đoàn Quảng Ninh.
Tháng 1/2018, Cung văn hóa thanh thiếu nhi Quảng Ninh được khởi công xây dựng trên diện tích 11 ha, với tổng kinh phí gần 343 tỉ đồng, được khánh thành, đưa vào hoạt động từ 27/1/2019. Ngày 07/5/2019, Cung văn hóa thiếu nhi Quảng Ninh được đổi thành Cung văn hóa thanh, thiếu nhi Quảng Ninh.
Ngoài hệ thống không gian khuôn viên được thiết kế, bài trí bắt mắt, sống động với những gam màu rực rỡ, tượng mô phỏng các loài động vật, Cung có khối nhà A được tích hợp các khối văn phòng, khối chức năng Đoàn – Đội – Hội, khối phòng học năng khiếu, nghệ thuật; khối nhà B được tích hợp chức năng khu bể bơi, phòng nghỉ vận động viên, phòng y tế, khán đài, khu căng tin… Khu vực sân thể thao ngoài trời là quần thể sân thi đấu các môn thể thao như bóng đá, tennis, cầu lông, khu leo núi, sân trượt patin và đường chạy… Việc tiếp nhận và đưa vào sử dụng công trình này là niềm vui, niềm phấn khởi của tuổi trẻ toàn tỉnh, của cán bộ, công chức, viên chức Cung Văn hóa thanh, thiếu nhi cũng như nhân dân trên địa bàn.
Với quy mô và sự đầu tư cơ sở vật chất khang trang Cung văn hóa thanh thiếu nhi Quảng Ninh hiện là một trong những Cung hiện đại bậc nhất của cả nước. Đây là môi trường thuận lợi để thanh thiếu nhi toàn tỉnh được học tập, rèn luyện, phát huy tối đa năng khiếu.
Trong những năm qua, Cung văn hóa thanh, thiếu nhi Quảng Ninh đã chủ động tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh đoàn – Hội đồng Đội tỉnh, Hội đồng huấn luyện kỹ năng, câu lạc bộ phụ trách Đội, tổ chức các lớp Tập huấn các hoạt động kỹ năng, nâng cao chất lượng và chuẩn hóa Nghi thức Đội cho giáo viên tổng phụ trách và các em chỉ huy Đội tại các huyện trong tỉnh.
Từ những môn học cơ bản ban đầu, cho đến nay Cung đã có 35 môn học đào tạo xuyên suốt trong năm. Bên cạnh việc đào tạo, phát hiện năng khiếu hoạt động của các Câu lạc bộ, đội, nhóm chuyên sâu đã làm nổi bật, lan tỏa nhiều mô hình đặc biệt bồi dưỡng được nhiều tài năng trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, TDTT.
Ngoài ra các mô hình khác như: “trải nghiệm, khám phá”, “Học kỳ trong quân đội”, hoạt động Đội TNTP như CLB chỉ huy đội, Phóng viên nhỏ, CLB quyền trẻ em được hoạt động hiệu quả… Qua đó đóng góp một phần không nhỏ cho công tác Đội và phong trào thiếu nhi Quảng Ninh. Khi thêm chức năng, nhiệm vụ mới hoạt động Đoàn, thanh niên cũng đã được đầu tư, là đơn vị triển khai các lớp tập huấn cho cán bộ đoàn – Đội toàn tỉnh, có thêm nhiều CLB sở thích tiêu biểu như CLB nghệ thuật thanh niên đã tổ chức được các CLB thể thao, đảm nhiệm nhiều sự kiện văn hóa, văn nghệ lớn của tỉnh…Đơn vị luôn đạt các thành tích xuất sắc khi tham gia các Liên hoan, Hội thi cấp khu vực và toàn quốc.
Cùng với duy trì hiệu quả công tác giảng dạy, rèn luyện các bộ môn năng khiếu nghệ thuật, thể thao cho thanh thiếu nhi, Cung Văn hóa thanh thiếu nhi tỉnh còn tập trung đổi mới phương pháp giáo dục nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng, đào tạo chuyên sâu cho những thanh thiếu nhi có năng khiếu vượt trội. Qua đó, góp phần định hướng, tạo nền tảng vững chắc giúp các thanh thiếu nhi theo đuổi đam mê và phát triển theo con đường nghệ thuật, thể thao chuyên nghiệp. Từ cái nôi ươm mầm tài năng là Cung Văn hóa thanh thiếu nhi Quảng Ninh đã xuất hiện nhiều tấm gương thanh thiếu nhi, những văn nghệ sỹ trẻ thành công như: em Nguyễn Hoàng Bảo Ngọc (SN 2006) nhiều năm liền Bảo Ngọc đều đạt giải A tại hội thi “Họa mi vàng” cấp tỉnh và hứa hẹn là một trong những giọng ca sẽ toả sáng trong thời gian tới; Nguyễn Kim Huy (SN 2009), ở TP Hạ Long đạt huy chương vàng liên hoan “Giai điệu sơn ca” toàn quốc năm 2019, Vũ Thu An giải nhất Đồ Rê Mí năm 2014, ca sỹ Ngọc Anh giải nhì chung cuộc của Sao Mai điểm hẹn 2006,…
Cùng với đó, Cung Văn hóa thanh thiếu nhi cũng thường xuyên đổi mới phương pháp giảng dạy, đào tạo các môn nghệ thuật phù hợp với lứa tuổi, sở thích, nhu cầu của thanh thiếu nhi và cả xu thế của xã hội. Ngoài đội ngũ giáo viên của Cung, đơn vị cũng thường xuyên mời các giảng viên, nghệ sĩ, vận động viên tiêu biểu của tỉnh tham gia giảng dạy giúp các em học sinh được nâng cao kiến thức cũng như có thêm kinh nghiệm về biểu diễn, thi đấu. Đặc biệt, Cung luôn gắn học tập đi đôi với thực hành bằng việc cho các em tham gia những cuộc thi phù hợp để giao lưu, học hỏi kinh nghiệm.
Qua 30 năm, với những thành tích đạt được, Cung Văn hóa thanh thiếu nhi Quảng Ninh đã được nhận bằng khen Thủ tướng chính phủ tặng bằng khen năm 1996, 2012; Bằng khen Bộ văn hoá thông tin năm 1993, 1997; Bằng khen UBND tỉnh Quảng Ninh tặng bằng khen giai đoạn 1998 – 2002; và 2002 – 2006, năm 2009; Bằng khen có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua Dân vận khéo năm 2015; Trung ương Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tặng bằng khen đơn vị xuất sắc từ năm 2002.
Năm 2022 kỷ niệm 30 năm thành lập Cung văn hóa thanh, thiếu nhi Quảng Ninh (1992 – 2022), dự kiến sẽ biên soạn cuốn kỷ yếu “Cung Văn hóa Thanh thiếu nhi tỉnh Quảng Ninh – 30 năm nơi chắp cánh những ước mơ”; tổ chức triển lãm hình ảnh: Cung VHTTN Quảng Ninh – 30 năm xây dựng và phát triển; tổ chức lễ kỷ niệm vào ngày 20/11 tại Cung văn hóa thanh, thiếu nhi. Đây cũng là những hoạt động chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Quảng Ninh lần thứ XII, nhiệm kỳ 2022 – 2027, kỉ niệm 40 năm ngày nhà giáo Việt Nam.
Bằng các phương pháp giáo dục mới mẻ, hiệu quả, điều kiện vật chất đáp ứng tốt nhất nhu cầu học tập, rèn luyện của thanh thiếu nhi, tin tưởng Cung Văn hóa thanh thiếu nhi tỉnh sẽ tiếp tục là mái nhà chung – nơi ươm mầm cho những tài năng trẻ của tỉnh. Chính từ cái nôi này, các em trưởng thành, tham gia vào phong trào văn hoá, văn nghệ quần chúng và phát triển theo hướng chuyên nghiệp, góp phần đưa các phong trào này của tỉnh ngày càng phát triển.
Phan Nam