Tuyên truyền giáo dục là một trong ba chức năng cơ bản của tổ chức Đoàn; thông qua công tác tuyên truyền giáo dục để giác ngộ, tập hợp, vận động đoàn viên, thanh thiếu niên và nhân dân, tạo nên sự thống nhất trong nhận thức, tư tưởng và hành động, phấn đấu thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ đề ra.
Trong những năm qua, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Quảng Ninh đã tập trung một số nhiệm vụ trọng tâm, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền giáo dục trong tổ chức Đoàn thanh niên, góp phần tạo sự đồng thuận, thống nhất về tư tưởng trong Đoàn viên, thanh thiếu niên, góp phần thực hiện thành công việc đổi mới căn bản công tác tuyên truyền, giáo dục toàn diện, xây dựng hình mẫu thanh niên lý tưởng trong thời kỳ mới và hội nhập quốc tế.
Một là, nắm vững đặc điểm đối tượng tuyên truyền, giáo dục là đoàn viên, thanh thiếu niên, từ đó có biện pháp tuyên truyền phù hợp, đáp ứng đúng tâm lý của từng nhóm đối tượng thanh thiếu niên theo ngành nghề, linh vực, năng khiếu, sở thích… tuyên truyền tập trung vào những hoạt động cụ thể, thiết thực đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, thanh thiếu niên mà tổ chức Đoàn triển khai, tạo sự tin tưởng và đồng thuận thanh niên. Cụ thể là: Những hoạt động chăm lo cho Đoàn viên, thanh thiếu niên như tổ chức các hoạt động đồng hành cùng thanh thiếu niên trong học tập, nghề nghiệp, việc làm, các hoạt động chăm sóc bảo vệ thiếu niên nhi đồng; khám phát thuốc miễn phí; xây dựng các ngôi nhà tình nghĩa, nhà nhân ái, ngôi nhà Khăn quàng đỏ cho Đoàn viên, thanh thiếu niên có hoàn cảnh khó khăn, bệnh hiểm nghèo, gặp thiên tai, lũ lụt…; có ý kiến với các cơ quan chức năng khi quyền và lợi ích hợp pháp của Đoàn viên, thanh thiếu niên bị xâm phạm… Tổ chức các hoạt động tôn vinh tuyên dương các đoàn viên, thanh thiếu niên tiêu biểu, các tấm gương điển hình tiên tiến trong lao động, sản xuất, sáng tạo, vượt qua khó khăn… các gương người tốt, việc tốt. Qua đó tạo sức lan tỏa, khích lệ Đoàn viên, thanh thiếu niên, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện tiêu cực gây bức xúc trong xã hội.
Hai là, đổi mới, tranh thủ tối đa sức mạnh truyền thông, chủ động phối hợp với các cơ quan truyền thông, báo chí để có tin bài kịp thời về các hoạt động. Chủ động cung cấp thông tin kịp thời, chính xác cho báo chí để định hướng dư luận, tạo niềm tin của đoàn viên, thanh thiếu niên và xã hội về các hoạt động của tổ chức Đoàn.
Ba là, bám sát nhiệm vụ chính trị của tổ chức Đoàn, địa phương, đơn vị xây dựng nội dung tuyên truyền giáo dục cho trúng và đúng, đồng thời chủ động nắm bắt tư tưởng của đoàn viên, thanh thiếu niên và có ý kiến kịp thời với các cơ quan liên quan khi có các tình huống phát sinh…
Bốn là, làm tốt công tác nắm tình hình, dự báo và chủ động ứng phó với các tình huống phức tạp phát sinh, xây dựng đội ngũ cộng tác viên tuyên truyền và dư luận xã hội, các hệ thống, kênh thông tin hoạt động hiệu quả từ tỉnh đến cơ sở như xây dựng hệ thống cổng thông tin điện tử, trang thông tin Fanpage facebook của đoàn, thường xuyên nắm bắt dư luận ở cơ sở và đảm bảo công tác thông tin hai chiều giữa Tỉnh đoàn với cơ sở.
Năm là, công tác tuyên truyền giáo dục được triển khai với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, hấp dẫn và có tác dụng giáo dục tốt; phát huy thế mạnh của các mạng xã hội như Facebook, Zalo… nhận được sự quan tâm, đưa thông tin tiếp cận đến hàng trăm nghìn lượt người, sự tương tác, trao đổi của hàng chục nghìn lượt người, tiêu biểu như hoạt động của fanpage “Tuổi trẻ Quảng Ninh”, fanpage “Thanh niên Hạ Long”.
Có thể nói, công tác tuyên truyền của tổ chức Đoàn thanh niên ngày càng có chiều sâu đã góp phần xây dựng môi trường cho thanh thiếu niên phấn đấu, rèn luyện và trưởng thành, nâng cao nhận thức về trách nhiệm, vai trò của tổ chức Đoàn trong tình hình mới và định hướng mục tiêu trong giai đoạn tiếp theo.
Tuy nhiên, công tác tuyên truyền của Đoàn thanh niên tỉnh vẫn còn một số hạn chế, cần có các giải pháp khắc phục trong thời gian tới. Đó là: công tác tuyên truyền có những lúc vẫn còn hình thức, thậm chí hành chính hóa công tác tuyên truyền (chỉ ban hành văn bản); phương thức tuyên truyền vẫn còn tình trạng thông tin một chiều, thiếu sức thuyết phục, chưa tương xứng với yêu cầu đặt ra; nội dung tuyên truyền còn thiếu sức hấp dẫn, chưa đáp ứng được nhu cầu thông tin của đoàn viên, thanh thiếu niên trong bối cảnh bùng nổ thông tin, sức hấp dẫn của các thông tin giải trí ngày càng hấp dẫn hơn.
Đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền đa số tự học, tự đào tạo, làm theo kinh nghiệm, chưa được đào tạo bài bản vì vậy có lúc chưa bắt kịp và đáp ứng được yêu cầu của công tác tuyên truyền trong tình hình mới, đặc biệt là trong điều kiện phát triển của công nghệ thông tin, mạng xã hội, Internet. Năng lực tổng hợp, dự báo, nắm bắt tình hình tư tưởng, phát hiện, tham mưu giải quyết các vấn đề trong thực tiễn chưa cao; tuyên truyền đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, diễn biến còn thụ động, thiếu sắc bén, tính thuyết phục chưa cao.
Sự quan tâm, theo dõi các thông tin tuyên truyền của đoàn viên, thanh thiếu niên còn rất hạn chế thể hiện qua lượt xem, lượt tương tác các bài viết tuyên truyền trên các cổng thông tin, trang thông tin còn rất thấp, các gương điển hình, nhân tố mới, người tốt, việc tốt chưa đủ sức mạnh lôi cuốn, cổ vũ đoàn viên, thanh thiếu niên; chưa phát huy thế mạnh của các mạng xã hội trong công tác tuyên truyền…
Trong bối cảnh toàn đoàn đang nỗ lực để thực hiện thành công đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, công tác tuyên truyền giáo dục đoàn viên, thanh thiếu niên trước sự tiến bộ nhanh chóng của khoa học công nghệ, việc áp dụng các thành tựu của cách mạng khoa học, kỹ thuật lần thứ 4, ứng dụng công nghệ thông tin làm thay đổi phương thức hoạt động, công tác tập hợp đoàn kết thanh niên, thông tin tuyên truyền chuyển dần lên trên không gian mạng, Các cấp bộ Đoàn cần nhanh chóng đổi mới cả về nội dung, phương thức theo hướng chủ động kịp thời hơn, nhạy bén, sâu sắc hơn, toàn diện đi vào thực chất, hiệu quả. Theo đó, một số giải pháp cần triển khai trong thời gian tới là:
Thứ nhất, cần chú trọng đổi mới tư duy, đổi mới phương pháp tiếp cận. Tuyên truyền phải đi vào thực chất, hiệu quả, có trọng tâm trong từng thời kỳ; tăng cường trao đổi thông tin hai chiều kịp thời, chính xác, nhìn thẳng vào sự thật sự việc, không né tránh những vấn đề nhạy cảm; nói ngắn, viết ngắn, thông tin nhanh, đi vào những nội dung trọng tâm, cốt lõi… Công tác tuyên truyền luôn phải “đi trước một bước”, chủ động nắm sát diễn biến tư tưởng, định hướng tư tưởng đúng đắn và kịp thời; dự báo trước các vấn đề tư tưởng sẽ nảy sinh để có phương án giải quyết kịp thời, hiệu quả.
Thứ hai, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và các phương pháp tuyên truyền hiện đại. Đa dạng hóa phương thức tuyên truyền, tiếp tục phát huy sức mạnh của truyền thông và chủ động nắm vững lĩnh vực công nghệ thông tin, Internet, sử dụng có hiệu quả các mạng xã hội như Facebook, Zalo… thông tin đến đoàn viên thanh niên qua các hội, nhóm, thay đổi phương thức đưa thông tin đến đoàn viên, thanh niên từ bị động (đoàn viên, thanh thiếu niên đọc bài đăng trên mạng xã hội) sang phương thức chủ động đưa thông tin đến đoàn viên, thanh thiếu niên qua các hội, nhóm, tin nhắn bản tin thanh niên trên thiết bị di động… để góp phần nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền. Cần mềm hóa thông tin tuyên truyền, đa dạng hóa cách thức tuyên truyền, cài cắm thông điệp tuyên truyền vào các xu hướng, hoạt động thường ngày của đoàn viên, thanh thiếu niên, thông tin tuyên truyền cần ngày càng thu hút, hấp dẫn, dễ tiếp cận đoàn viên thanh thiếu niên như hình ảnh, phim ngắn…v…v…
Thứ ba, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền; tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực đặc biệt là năng lực tổng hợp, phân tích, dự báo và kỹ năng xử lý khủng hoảng thông tin.
Thứ tư, tập trung đẩy mạnh tuyên truyền gương người tốt, việc tốt trong quá trình hoạt động để kịp thời nhân rộng trong xã hội với phương châm “lấy cái tốt dẹp cái xấu”; đổi mới cách thức tuyên truyền gương người tốt, việc tốt, các phong trào thi đua yêu nước theo hướng thiết thực, kịp thời, đúng người, đúng việc, tôn vinh tuyên dương các điển hình tiên tiến…
Thực hiện tốt các giải pháp trên sẽ góp phần Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền giáo dục của Đoàn, xây dựng hình mẫu thanh niên thời đại mới có “Tâm trong – Trí sáng – Hoài bão lớn” từ đó, tạo điều kiện để đoàn viên thanh niên có cơ hội thể hiện và phát huy tài năng, trí tuệ, sức sáng tạo và khả năng hội nhập với quốc tế./.
Đăng Linh